terug naar nu

Methode

Hoe kwamen de scenario’s tot stand?

Deze studie is uitgevoerd volgens de scenariomethodiek die ontwikkeld is door Shell en Global Business Network. Input voor de scenario’s is verzameld door middel van online sessies en interviews met meer dan 60 experts, influentials, wetenschappers en opleiders van journalisten van binnen en buiten de sector. Daarbij zijn de volgende fasen doorlopen:

  1. Identificeren grote vragen

    Wat wil de sector weten over de journalistiek in 2035? Wat zijn de vragen waar de hoofdredacteuren, journalisten, opleiders en beleidsmakers een antwoord op willen? Een online sessie hierover leverde meer dan 30 vragen op die zijn samengevat in de 8 grote vragen die we met de studie voor elk scenario beantwoord hebben. Lees hier welke vragen er zijn over 2035.
  2. Inventariseren trends

    Welke (mogelijke) trends op sociaal, technologisch, economisch, ecologisch en politiek vlak kunnen invloed hebben op het journalistieke landschap in 2035? Deze trends zijn in kaart gebracht tijdens drie trendconferenties met deskundigen van binnen en buiten de sector. Deelnemers hebben trends ingebracht en aangegeven of ze het zeker of onzeker vonden dat een bepaalde trend zou doorzetten. Dit leverde meer dan 400 trends op, die door de onderzoekers zijn geclusterd en samengevoegd tot 72 trends (waarvan 35 zekere trends en 37 onzekere trends). 
  3. Weging van de trends

    Door middel van een online weging hebben de deelnemers van de trendconferenties aangegeven welke zekere en onzekere trends volgens hen de meeste impact hebben. De top 8 van meest impactvolle zekere trends zijn hier te vinden. Deze trends bepalen samen het speelveld, de kaders van een 2035 waarbinnen elk van de vier scenario’s realiteit zou kunnen worden. De top 8 van meest impactvolle onzekere trends zijn hier te vinden. Deze onzekere trends liggen aan de basis van de gekozen assen en de vier scenario’s.

  1. Inventariseren kritische onzekerheden: het assenstelsel

    Op basis van de impactvolle onzekere trends zijn twee kritische onzekerheden gedefinieerd die bepalend zijn voor het wel of niet doorzetten van deze onzekere trends. 

    – In hoeverre worden techbedrijven en data effectief gereguleerd?
    – In hoeverre vertrouwen burgers elkaar?

    Deze twee onzekerheden worden vervolgens in een assenstelsel tegen elkaar afgezet, waarbij de polen de extremen vormen. Zo krijg je een horizontale as met links een pool waar burgers elkaar wantrouwen en rechts een pool waar burgers veel vertrouwen in elkaar hebben. De regulering van data en technologie vormt de andere as, met onderaan een pool waar technologiebedrijven en datagebruik effectief gereguleerd worden en bovenaan een pool waar technologiebedrijven en datagebruik ongereguleerd zijn. Zo ontstaan vier kwadranten waarin de vier scenario’s tot stand komen. Meer informatie over de twee kritische onzekerheden en het assenstelsel is hier te vinden.
  2. Uitwerken van de vier scenario’s

    De vier kwadranten van het assenstelsel vormen de context voor de vier scenario’s. De scenario’s worden vervolgens ingevuld door na te denken over de implicaties van de trends en onzekerheden: hoe werken de kritische onzekerheden op elkaar in, wat betekent dit voor het wel of niet doorzetten van de onzekere trends? Tot wat voor wereld leidt dit en wat betekent dat voor de journalistiek? Op deze wijze krijgen de vier scenario’s vorm. Bekijk de uitwerking van de scenario’s hier.
  3. Beantwoorden van de grote vragen gegeven de scenario’s

    Met de vier uitgewerkte scenario’s is het mogelijk om een antwoord te formuleren op de grote vragen die in het begin van het traject zijn opgehaald. De verschillen tussen de scenario’s worden hiermee op punten die voor de sector relevant zijn verder uitgewerkt en dit geeft een concreter inzicht in wat het voor het vak, journalisten en mediabedrijven zou betekenen als deze toekomstbeelden waarheid zouden worden. De antwoorden op de grote vragen in ieder van de vier scenario’s zijn hier te vinden. 

Geraadpleegde literatuur

De volgende bronnen zijn geraadpleegd bij het uitwerken van de trends, het definiëren van de assen en het vormgeven van de scenario’s: